Wie een ander aansprakelijk wil stellen voor schade moet aantonen dat deze andere partij ook aansprakelijk is voor de schade en dat de schade het gevolg is van de aansprakelijkheidscheppende gebeurtenis. Het bewijzen van het verband tussen de oorzaak en het gevolg is van belang, omdat anders iedereen aangesproken kan worden voor geleden schade. Soms kan het echter lastig zijn om het causale verband te bewijzen, we spreken dan van causaliteitsonzekerheid. Vooral in letselschadezaken komt causaliteitsonzekerheid voor, omdat onduidelijk kan zijn wat precies de oorzaak is van bepaalde klachten.
Proportionele aansprakelijkheid
Indien sprake is van causaliteitsonzekerheid heeft de rechter in beginsel de keuze om de aansprakelijkheid toe of af te wijzen. Een volledige toe- of afwijzing kan echter leiden tot een onwenselijke uitkomst. Enerzijds kan het namelijk voorkomen dat iemand een schadevergoeding moet betalen, terwijl het causale verband eigenlijk niet aanwezig was. Anderzijds kan het voorkomen dat de benadeelde onterecht geen schadevergoeding ontvangt vanwege gebrek aan bewijs. Proportionele aansprakelijkheid kan een oplossing bieden voor de gevallen waarin sprake is van causaliteitsonzekerheid. Indien de rechter iemand proportioneel aansprakelijk stelt, betekent dit dat iemand slechts voor een bepaald percentage aansprakelijk wordt gehouden. Het aansprakelijkheidspercentage wordt vastgesteld naar rato van de veroorzakingswaarschijnlijkheid. Het is aan de rechter om dit percentage vast te stellen.
Arrest Nefalit/Karamus
De toepassing van proportionele aansprakelijkheid werd voor het eerst aanvaard in het arrest Nefalit/Karamus, ECLI:NL:HR:2006:AU6092. De zaak ging over de vraag of de werkgever aansprakelijk kon worden gesteld voor het overlijden door longkanker van de ex-werknemer. Tijdens zijn werkzaamheden was de ex-werknemer namelijk langdurig blootgesteld aan asbest, maar de ex-werknemer had echter ook 28 jaar gerookt. Artsen konden niet vaststellen of de longkanker van de ex-werknemer was ontstaan door de blootstelling aan asbest of door het roken. De rechter heeft daarom deskundigen laten schatten hoe groot de kans was dat de longkanker was ontstaan door de blootstelling aan asbest. Uiteindelijk oordeelde de Hoge Raad dat de werkgever voor 55% aansprakelijk was.
Toepassing door rechters
De Hoge Raad heeft in het arrest Nefalit/Karamus, ECLI:NL:HR:2006:AU6092 ook uitgelegd in welke gevallen lagere rechters proportionele aansprakelijkheid mogen toepassen. Volgens de Hoge Raad mag een rechter proportionele aansprakelijkheid toepassen indien de kans op een causaal verband tussen de normschending en geleden schade niet zeer klein is, maar ook niet zeer groot. Wanneer deze kans zeer klein is, moet aansprakelijkheid worden uitgesloten en bij een grote kans moet aansprakelijkheid volledig worden toegewezen. Uit jurisprudentie blijkt dat rechters proportionele aansprakelijkheid in ieder geval toepassen bij kansen tussen de 20-80%. Proportionele aansprakelijkheid dient wel terughoudend te worden toegepast door rechters volgens de Hoge Raad (Fortis/Bourgonje, ECLI:NL:HR:2010:BO1799).
Bij het berekenen van de kans worden deskundigen ingeschakeld door de rechter. Zij schatten de kans dat de normschending de oorzaak is van de geleden schade. Deskundigen kijken ook naar omstandigheden die vallen in de risicosfeer van de benadeelde. De rechter kijkt ook naar andere factoren, zoals genetica, ouderdom en of iemand gerookt heeft bijvoorbeeld. Na het afwegen van alle omstandigheden, stelt de rechter een aansprakelijkheidspercentage vast met behulp van het kanspercentage van de deskundige.
Conclusie
Al met al kan proportionele aansprakelijkheid worden toegepast door rechters indien sprake is van causaliteitsonzekerheid. De rechter kan dan bepalen dat iemand gedeeltelijk aansprakelijk wordt gehouden. Het aansprakelijkheidspercentage wordt vastgesteld naar rato van de veroorzakingswaarschijnlijkheid. De Hoge Raad heeft bepaald dat proportionele aansprakelijkheid kan worden toegepast indien de kans op een causaal verband niet zeer klein, maar ook niet zeer groot is. De rechter past het leerstuk wel terughoudend toe.
Onze rol bij uw letselschade
Heeft u letselschade opgelopen en zoekt u hulp van een ervaren letselschadejurist? Bij Hardt Letselschade staan we voor u klaar. Wij bieden persoonlijke en praktische ondersteuning en zetten ons in om de vergoeding te krijgen die u verdient. Onze dienstverlening is volledig kosteloos. Bent u benieuwd naar de succeskansen van uw letselschadezaak? Neem dan gerust contact met ons op voor vrijblijvend advies via telefoonnummer 030 269 0063 of ons contactformulier. Hardt Letselschade helpt u weer vooruit!
